Het doel van het onderzoek is het bekijken van de toepasbaarheid van Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) bij ouderen (60+) met posttraumatische stress-stoornis (PTSS) met zowel co-morbide persoonlijkheidspathologie als cognitieve problemen (in vergelijking met een volwassenenpopulatie (60-)). Ellen legt uit wat de aanleiding was van dit onderzoek en waarom zij er zo veel waarde aan hecht dat EMDR bij ouderen meer bekendheid krijgt.
Impact van psychotrauma bij ouderen
Ellen Gielkens werkt al haar hele werkende leven in de ouderzorg. Na haar GZ-opleiding bij RINO Zuid, maakte ze één jaar een uitstapje naar de volwassenzorg en dan met name in de hoek angst en psychotrauma. Bij terugkeer in de ouderzorg merkte ze dat dit jaar haar blik op ouderzorg had veranderd. ‘Ik zag de impact van psychotrauma bij ouderen. Het voelde ineens als mijn persoonlijke missie om dit op de kaart te zetten. Er zijn hele goede therapieën voor angst en psychotrauma, maar er is heel weinig bekend in relatie tot ouderen, en al helemaal over EMDR. Door hier met collega psychologen over te praten en het schrijven van diverse publicaties ben ik in dit promotietraject gerold.’
Pilot in eigen praktijk
Als onderdeel van haar onderzoek kwam Ellen in contact met Psyctrec (Psychotrauma Expertise Centrum). Bij het onderzoeken van hun data kwam ze erachter dat leeftijd geen rol speelt bij intensieve traumabehandeling en dat dit ook voor ouderen heel goede resultaten oplevert. ‘Hier moest ik iets mee in mijn eigen praktijk: daarom zijn we bij Mondriaan een pilot gestart met ouderen en intensieve traumabehandeling om te zien wat dit voor de topklinische oudere ggz patiënt kan betekenen.
Verrijkend om te werken met ouderen
‘Als je van puzzelen houdt, is de ouderenzorg een mooie doelgroep’, aldus Ellen. ‘Er komen bij deze doelgroep zoveel dingen bij elkaar, neem bijvoorbeeld de biologische kant: wat doet veroudering met een mens en hoe ga je daarmee om? Maar ook de samenwerking met tal van disciplines zoals; artsen, fysiotherapeuten en ergotherapeuten. Daarnaast zie je ouderen niet vaak alleen in je praktijk, maar juist ook met hun systeem.
Doorvragen
‘Ouderen vertellen uit zichzelf niet zoveel over trauma’s. En als ze er al over vertellen hebben ze zich vaak aangeleerd om het te doen laten lijken of de impact hiervan niet zo groot is. De focus ligt vaak op lichamelijke klachten, slaapproblemen en geheugenvermindering, welke vaak voor kennis worden aangenomen bij ouderen, het hoort nu eenmaal bij de leeftijd. Maar door anders te kijken naar dezelfde klachten, door te vragen naar traumavoorgeschiedenis en de samenhang te bekijken met de klachten van vandaag de dag, kun je bijdragen aan klachtenvermindering.’
Module EMDR bij ouderen
Ellen verzorgt bij RINO Zuid de module EMDR bij ouderen. In haar lessen wil ze deelnemers meegeven dat ze vooral de relaties moeten zien. En dat het belangrijk maar ook moeilijk is om door te vragen. Je moet echt moeite doen om tot de kern te komen. ‘Zorg dat je een goed zicht krijgt op wat de klachten aanstuurt. Maar vooral: doen! Ben niet bang om de therapie te geven.’
De uitkomsten van de studie worden in de loop van 2021 gepubliceerd. Heb je vragen, dan ben je welkom om Ellen Gielkens een e-mail te sturen: e.gielkens@mondriaan.eu.
Klik hier voor meer informatie over de training EMDR bij ouderen:
Bekijk hieronder de eindrapportage (PDF)